VNB vandaag
In al die jaren dat VNB bestaat heeft de stichting zich ontwikkeld van een telefooncentrale naar een sterke stichting met veel kennis en kunde op het gebied van cao-naleving.
De ontwikkeling die VNB in meer dan een kwart eeuw heeft doorgemaakt, wordt de laatste jaren het best geïllustreerd door het zelf procederen. Sinds 2018 treden juristen van de stichting zelf op als gemachtigde in cao-nalevingprocedures bij de kantonrechter. Zij beheren een nalevingsdossier op deze manier van start tot finish; vanaf de eerste melding dat er iets niet klopt bij een transportbedrijf tot, als het nodig is, de rechtszaal aan toe. De medewerkers zijn hierdoor niet alleen inhoudelijk sterker geworden maar ook vaardiger in het gehele nalevingsproces.
De medewerkers van VNB zijn bepaald niet eenkennig, houden hun kennis zeker niet voor zich. Ze dragen haar binnen de FNV uit door middel van trainingen en het zogeheten Kenniscentrum raakt steeds meer gevuld. Deze door de jaren heen opgebouwde digitale kennisbank is in eerste instantie bedoeld voor gebruik door de medewerkers van VNB zelf maar in een later stadium ook door collega’s binnen de FNV, zoals de consulenten van het Contactcenter, de vakbondsbestuurders en de juristen van de werkorganisatie Individuele Belangenbehartiging & Dienstverlening (IB&D).
Dienstbaarheid
De dienstbaarheid van VNB strekt zich echter verder uit dan de burelen van de FNV. Op de eerste plaats is VNB er natuurlijk voor de werknemers in de sector Transport en Logistiek. De stichting zorgt er niet alleen voor dat de werkgevers in die bedrijfstak zich aan de cao houden, zij geeft ook uitgebreid uitleg over de cao Beroepsgoederenvervoer over de weg. Op de website caonaleving.nl is een schat aan cao-informatie te vinden, er worden flyers verspreid die de verschillende cao-artikelen toelichten en op Facebook wordt de doelgroep geattendeerd op tal van actuele ontwikkelingen en nadrukkelijk uitgenodigd misstanden toch vooral te melden.
Want de kerntaak van VNB blijft uiteraard het controleren op en afdwingen van cao-naleving. Op dit moment heeft Stichting VNB 278 lopende dossiers, deze hebben stuk voor stuk hun eigen verhaal. In sommige gevallen zijn het werknemers die bij een bedrijf uit dienst treden en het idee hebben dat het ergens toch niet klopt. In andere gevallen zijn het werknemers die hun twijfels of bezwaren al met hun werkgever hebben besproken, maar er niet uitkomen.
FNV-kaderlid Fred Peelen en Stéphanie van Barneveld van VNB bij instapdag van sectorinstituut STL
Procedure
Hoe het ook zij, de eerste melding wordt door een juridisch medewerker van VNB opgepakt en beoordeeld. Er vindt een vooronderzoek plaats. Voor elke melding geldt de afweging: moet dit (terug) naar de FNV - naar Individuele Belangenbehartiging of naar de vakbondsbestuurders - of gaat VNB hier zelf mee aan de slag? De afspraak is dat iedere juridisch medewerker bij bedrijven met minder dan 50 werknemers zelf de regie heeft, hier is de VNB’er dus echt een mini-vakbondsbestuurder. Wanneer VNB overgaat tot behandeling, schrijft de medewerker de werkgever aan of neemt telefonisch contact op. In sommige gevallen is het nu eenmaal eenvoudig op te lossen door het telefonisch te bespreken. Wanneer VNB de omgekeerde bewijslastprocedure start, gaat er een eerste brief de deur uit. Op het moment dat de opgevraagde stukken van de werkgever binnen zijn, kunnen de juridisch medewerkers gericht zoeken naar wat er niet klopt; zij weten immers al wat er eventueel mis is. Vanzelfsprekend worden alle cao-artikelen gecontroleerd en besproken in een conclusiebrief. De werkgevers krijgen vervolgens de tijd om de geconstateerde gebreken op te lossen. Dit gaat niet altijd zonder slag of stoot, in enkele gevallen moet VNB dit afdwingen via de rechter.
Toepassing van de cao
Naast de omgekeerde bewijslastprocedures voert VNB procedures over de toepassing van de cao. Er zijn bedrijven die volgens VNB onder de werkingssfeer van de cao vallen; werkgevers zien dit nog wel eens anders. Duidelijk is dat hier enorme belangenverschillen optreden. Over het algemeen wordt dit via de rechter opgepakt. Vooralsnog heeft VNB deze procedures gewonnen.
Last but not least voert VNB steekproeven uit. In het vorige magazine is hier al het een en ander over geschreven. VNB’s missie, naleving van de cao, is nog lang niet voltooid.
Ali Farhad namens VNB bij flyer-actie in het Groningse Niebert
