‘Denk goed na en
denk aan jezelf’

Paul Leurs reed 35 jaar op een vrachtwagen. Hij versleet vanaf 1976 een dozijn werkgevers en had zijn ogen niet in zijn zak zitten. Met een terugblik op zijn loopbaan houdt de 68-jarige Limburger niet alleen zichzelf maar ook zijn jonge collega’s een spiegel voor.

Zijn de tijden van nu anders in vergelijking met de periode waarin jij begon als chauffeur?

‘Ik denk het wel… Vroeger had je meer vrijheid, maar ook meer verantwoordelijkheid. Problemen onderweg of met de vrachtauto? Er werd gewoon van je verwacht dat je die zelf oploste. Tegenwoordig zit de planning gewoon voor op je dashboard en kan die zelfs op afstand alle data uitlezen. De vrijheid, de romantiek, die is veelal verdwenen. Alles moet sneller, efficiënter, maar vooral veel goedkoper. Helaas gaat dat veelal over de rug van de chauffeur.’

Moest jij destijds vechten voor je rechten en zo ja, heb je daar voorbeelden van?

‘Echt moeten vechten voor mijn rechten? Eerlijk gezegd: nee. Ik was altijd rechtuit en stond op mijn rechten. Je volgde de cao en die werd door mijn werkgevers over het algemeen wel nageleefd. Dat was ook altijd een uitgangspunt bij mijn keuze voor een nieuwe werkgever. Voordat ik ergens begon, vroeg ik aan collega’s van die firma hoe het daar reilde en zeilde. In de tijd dat ik begon als chauffeur, ging je uit van de stelregel: “Als het mijn baas goed gaat, gaat het mij ook goed.” Als je gewoon je werk deed, kwam het meestal wel goed.

‘Was ik het ergens niet mee eens, dan zei ik dat altijd rechtuit. Veranderde het niet genoeg naar mijn zin, ging ik op zoek naar een andere werkgever. Dat was al zo bij mijn eerste werkgever, waar ik als onervaren chauffeurtje begon. Er was mij iets simpels beloofd, maar de werkgever kwam die belofte niet na. Heb ik ter plekke mijn auto leeg gemaakt en ben vertrokken.’

‘Voor een andere werkgever had ik in Italië een machine gelost, waarbij de complete opbouw van de trailer af- en weer opgebouwd moest worden. Bij het afbreken kreeg ik hulp van personeel van de klant en de ingehuurde mobiele kraan; bij het weer opbouwen stond ik er alleen voor.’

‘Toen ik de planning belde en vertelde dat ik de lange ijzeren draagbalken (13,60 meter) en het hele dekzeil in mijn eentje niet op het dak kon krijgen, kreeg ik als antwoord: “Zie maar dat je het opgebouwd krijgt, morgenvroeg daar en daar laden!” Daar was ik zo klaar mee… Ik heb de hele opbouw op de trailer gegooid, dekzeil opgerold en ben leeg terug naar Nederland gereden.’

‘De werkgever vond wel dat ik er een tweede telefoontje aan had kunnen wijden, maar gaf me gelijk dat ik niet in m’n eentje een trailer kon opbouwen. Het heeft lang geduurd, voordat de planner dat voorvalletje was vergeten en natuurlijk stond ik daarna hééél lang onder aan de lijst voor de betere en mooiere ritjes.’

Een jonge Paul Leurs klimt op zijn truck om de CB-antenne af te stellen.

Heb jij ooit iets moeten doen dat je niet wilde of waar je niet achter stond?

‘Ja, vertrekken met een vracht zand en steen voor een doe-het-zelf winkel in Duitsland. Ik had al diverse malen een melding gedaan dat een bewuste trailer wel heel erg doorboog. Mij werd door de planner verteld dat de werkgever de trailer bij de trailerbouwer had laten controleren en dat er volgens de trailerbouwer niets mis was. Dat doorbuigen bij volle last hoorde er gewoon bij. Ik was de enige die erover bleef zeuren. Grote ruzie met de planner, maar ik moest toch vertrekken.’

‘Zondagavond 22.00 uur vertrokken en ’s morgens 05.00 uur aangekomen bij de klant. Ik stap uit de cabine en de trailer hangt bijna met de pootjes op de grond… Tijdens de nachtelijke rit en ook bij de tussenstop had ik niets vreemds opgemerkt, ook niet in de spiegels. Bij nader onderzoek bij de klant bleek het chassis achter de steunpoten gebroken. Bij een werkplaats in de buurt kreeg ik te horen dat als de beladen trailer op snelheid helemaal was doorgebroken, ik waarschijnlijk over de kop was geslagen.’

‘Toen ik de planner die dag aan de telefoon kreeg, was ik weer de “zeurpiet”. Ik moest en zou, als de trailer was gerepareerd, de andere morgen laden voor de terugweg. Dat heb ik geweigerd en ik ben na de reparatie, zonder nog een keer te bellen, naar de thuisbasis gereden. Bij aankomst ben ik rechtstreeks naar de werkgever gegaan en heb hem de foto’s van het doorgebroken chassis laten zien. De planner bleef nog steeds bij zijn verhaal: dat het allemaal zwaar overdreven was en ik gewoon terug had kunnen laden, want de trailer was toch gerepareerd…’


De enorme scheur in het chassis is duidelijk te zien.

De vrachtwagen van Paul wordt uit de greppel getakeld, nadat hij bij het Italiaanse Modena door vermoeidheid is
overvallen en in de sloot beland
.

Wat heb je gehad aan de FNV en aan Stichting VNB? Is een vakbondslidmaatschap belangrijk?

‘Toen ik als chauffeur begon, wist ik van toeten noch blazen en was ik geen lid van de vakbond. Ik zag daar toen ook het nut niet van in. Mijn zwager werkte bij dezelfde firma en drong erop aan lid te worden, wat ik na lang twijfelen in 1994 dan toch maar heb gedaan.’

‘Zelf merkte ik in de loop der jaren dat werkgevers er nog wel eens een andere uitleg van de cao opna hielden. Werkgevers vinden het niet fijn, als je door je vakbond goed wordt geïnformeerd over je rechten en plichten.’

‘Mijn laatste werkgever was zo “vriendelijk” wel de pensioenpremie in te houden maar die niet af te dragen aan het pensioenfonds. Eigenlijk was het ook te mooi om waar te zijn: een mooie ruime DAF SuperSpaceCab, nog geen jaar oud, weinig kilometers op de teller, voorzien van alle denkbare luxe, mooi werk op Spanje en af en toe een weekendje onderweg… Het zag er allemaal supergelikt uit.’


‘Totdat de eerste afrekening kwam. Uren klopten niet, uitvluchten van hier tot ginder. Navraag bij het pensioenfonds leerde al snel dat de werkgever alleen zichzelf had aangemeld bij PF Vervoer en deed voorkomen dat hij alle personeel had aangemeld en voor alle personeel afdracht deed.’

‘Toen ik hem dreigde met een rechtszaak, kreeg ik te horen dat zijn advocaat al bezig was een claim aan mij op te stellen. Hierop heb ik contact opgenomen met vakbond FNV en gevraagd wat mijn rechten waren en hoe ik verder moest handelen. Intussen kreeg ik via via te horen dat de werkgever zijn geleasede vrachtauto’s bij de DAF-dealer had neergezet en zijn hele hebben en houden in een container had verscheept naar Canada. Hij was met de noorderzon vertrokken!’


‘De FNV wees mij een jurist toe die voor mij de zaak ging behandelen. Het is uiteindelijk tot een rechtszaak gekomen, waarbij de werkgever bij verstek zowel privé als zakelijk failliet werd verklaard. De jurist van het FNV heeft voor mij alle te vorderen gelden kunnen opeisen bij het UWV en dat was best een flink bedrag. Ik was ontzettend blij dat ik lid was van de FNV; dat heeft mij heel veel (financiële) ellende bespaard.’

Heb je ergens spijt van?

‘Ja, bij een werkgever werd zo’n dertig jaar geleden wel erg gemakkelijk met wetten, voorschriften en regelgeving omgegaan. Het was ruig en ook wel spannend, want de werkgever had nogal wat touwtjes om aan te trekken. Financieel nam de werkgever echt alles op zich, zo werden boetes zonder vragen allemaal betaald. Maar het had ook heel anders kunnen aflopen. Ik heb twee keer heel veel geluk gehad, ongelukken door oververmoeidheid. Gelukkig alleen maar materiële schade.’

‘Maar je moet wel goed beseffen dat dat jij zelf te allen tijde verantwoordelijk blijft, voor al de dingen die je doet. Ook al betaalt je werkgever alle boetes. Daar heb ik vroeger echt minder bij stilgestaan. ik heb daar wel van geleerd.’

Wat zou je anders doen, als je nu begon?

‘Laat ik vooropstellen: ik heb er geen spijt van. Het was in mijn tijd een avontuur, met veel vrijheden. Maar daarnaast heeft het ook heel veel spanningen gebracht. Ik heb mijn kinderen wel zien opgroeien, maar ik was er nooit op de belangrijke momenten in hun leven. Zoals bij gesprekken op school, bij sportevenementen. Dat vergt op latere leeftijd wel zijn tol. Nee, ik zou nu toch proberen meer thuis te zijn en meer van het familieleven willen meemaken.’

Is het jou gelukt, werk en privé te scheiden?

‘Alleen in de weekenden was/kwam ik thuis, de huishouding en opvoeding van de kinderen deed mijn echtgenote. En tijdens die weekenden eiste het werk ook nog zijn deel op. De was verzorgen, beddengoed in de vrachtauto verschonen, de cabine schoonmaken. En als er dan thuis in het begin van de week met de opvoeding van de kinderen iets niet naar wens was gegaan, was het heel moeilijk daar in het weekend opnieuw over te beginnen. Je ziet je kinderen wel opgroeien, maar het sociale leven mis je compleet.’

Welke raad zou je een jonge chauffeur willen geven?

‘Chauffeur zijn is echt een fantastisch beroep. En als je jong bent, kun je alles aan. Maar bedenk dat naarmate de jaartjes gaan tellen, je des te harder wordt afgerekend. Met name je gezondheid moet het ontgelden. Denk goed na en denk aan jezelf.’

Paul Leurs (tweede van links) ontmoet bij het kantoor van zijn werkgever in Italië een aantal collega’s.